شب گذشته، جمعه ۱۰ بهمن، ساعت ۲۳:۵۸ به وقت محلی، صدای آژیر حمله هوایی ساکنان مناطقی در غرب شهر تهران چون بلوار مرزداران و شهرآرا را به خیابان‌ها و پای پنجره خانه‌ها کشاند. ساعتی بعد، حمیدرضا گودرزی، معاون امنیتی استانداری تهران، در نخستین واکنش به شنیده شدن صدای بلند آژیر خطر در غرب تهران، به رسانه‌های حکومتی گفت:«اختلال در سیستم صوتی یکی از سازمان‌ها در شهرک آزمایش» باعث به‌صدا در آمدن آژیر خطر حمله هوایی در مناطقی از شهر تهران شده است. مدیرکل بحران استان تهران هم ادعا کرد که نفوذ آب باران به داخل یک مجموعه، باعث فعال شدن صدای آژیر آنجا شده است!

اما هم‌زمانی انتشار خبر مربوط به شنیده شدن صدای آژیر اخطار حمله هوایی در شهر تهران با کاهش شدید ارتفاع پرواز شماره ۸۷۴ شرکت هواپیمایی ترکیش‌ایرلاینز برفراز تهران، می‌تواند نشان‌دهنده ارتباط احتمالی این هواپیما با این اتفاق باشد. پرواز شماره ۸۷۴ از مبدأ استانبول به مقصد فرودگاه امام‌خمینی تهران در ساعت ۱۲:۰۲ بامداد ۱۱ بهمن، زمانی که در ارتفاع ۲۰هزار پایی در حال نزدیک شدن به فرودگاه بین‌المللی تهران بود، ناگهان با گردش به سمت شمال و کاهش ارتفاع شدید در عرض تنها هشت دقیقه، ارتفاع خود را به ۱۱هزار پا ‌رساند. اما نکته بسیار مهم و قابل تامل این است که این کاهش ارتفاع، دقیقا در نزدیکی پایگاه موشکی امیرالمومنین نیروی هوافضای سپاه انجام شد که پیش‌تر سامانه پدافند موشکی کوتاه‌برد تور ام۱ نیروی هوافضای سپاه مستقر در نزدیکی آن، پرواز شماره ۷۵۲ شرکت هواپیمایی اوکراینی را در تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۸ ساقط کرده و ۱۷۶ خدمه و مسافر آن را کشته بود.

البته به‌طور قطع نمی‌توان در رابطه با دلیل به صدا درآمدن آژیر اخطار حمله هوایی در مناطقی از شهر تهران اظهارنظر کرد، اما کاهش ناگهانی ارتفاع هواپیمای شرکت هواپیمایی ترکیش‌ایرلاینز بر فراز مناطق پرواز ممنوع شهر تهران و همچنین در نزدیکی البرز که می‌توانست باعث برخورد هواپیما با این رشته‌کوه شود، می‌تواند به این مسأله مرتبط باشد.

از طرفی به نظر نمی‌رسد که ادعای نفوذ آب باران و نقص فنی هم دلیل واقعی به صدا درآمدن آژیر اخطار حمله هوایی در شهر تهران باشد. در شرایطی که مقامات مسئول هنوز توضیح قانع‌کننده‌ای نداده‌اند، برخی احتمالات دیگر، مثل حمله سایبری یک نیروی نظامی خارجی مانند ارتش اسرائیل را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت.

پرواز غیرمعمول هواپیمای ترکیش‌ایرلاینز برفراز پایگاه‌های موشکی سپاه پاسداران

بر اساس داده‌های موجود در وب‌سایت فلایت‌رادار۲۴، ایرباس آ۲۷۱-۳۲۱ اِن‌ایکس شرکت هواپیمایی ترکیش‌ایرلاینز با علامت ثبتی TC-LSJ، ارتفاع خود را در منطقه‌ای ممنوعه واقع در شمال غربی فرودگاه بین‌المللی خمینی تهران به شکلی ناگهانی کاهش داده است. کاهش ارتفاع و گردش به‌سمت شمال در این منطقه، بیش از ۵۰ سال است که به‌علت وجود رشته‌کوه البرز در شمال شهر تهران و امکان برخورد هواپیماها با آن، براساس دستورالعمل‌ها و نقشه‌های سازمان هواپیمایی کشوری، ممنوع است.

اما نکته مهم‌تر، پرواز این هواپیما برفراز پایگاه موشکی شهید قدیری نیروی هوافضای سپاه در منطقه قلعه‌حسن‌خان یا شهر قدس است. این پایگاه در حال حاضر محل استقرار یک سامانه پدافند موشکی اچ‌کیو-۲جِی مسلح به شش موشک زمین‌به‌هوای میان‌برد است. در کنار این سامانه پدافندی چینی، یک سامانه پدافند موشکی کوتاه‌برد از نوع طبس-۱ مجهز به موشک‌های طائرنیز در این پایگاه مستقر است.

براساس داده‌های وب‌سایت‌های رصد زنده پرواز هواپیماهای غیرنظامی، پرواز شماره ۸۷۴ ترکیش ایرلاینز پس از کاهش ارتفاع و رسیدن به ارتفاع ۱۱هزار پایی، دقیقا در ۱۲ دقیقه بامداد، از بالای ستاد فرماندهی نیروی هوافضای سپاه پاسداران در شمال غربی شهر تهران عبور می‌کند و پس از پرواز بر فراز رشته‌کوه البرز، به سمت شرق شهر تهران می‌رود. تنها چند ثانیه پس از عبور از فراز ستاد فرماندهی نیروی هوافضای سپاه، این هواپیما شروع به اوج‌گیری ناگهانی کرده و در ساعت ۰۰:۱۹ دقیقه، به ارتفاع ۲۲ هزار پایی برفراز منطقه دماوند در شرق تهران می‌رسد. این هواپیما تا ساعت ۰۰:۳۲ بامداد به وقت تهران، برفراز منطقه دماوند به پرواز ادامه می‌دهد و سپس به سمت شمال غربی و رشته‌کوه البرز حرکت می‌کند و بار دیگر بر فراز منطقه چیتگر که مقر ستاد فرماندهی نیروی هوافضای سپاه است، ارتفاع خود را کاهش می‌دهد. هواپیمای ترکیش‌ایرلاینز بر فراز منطقه شهریار، به ارتفاع ۱۷هزار و ۴۵۰ پایی می‌رسد و سپس به سمت شمال و دریای خزر حرکت می‌کند و تا ارتفاع ۳۴هزار پایی اوج می‌گیرد و به سمت جمهوری آذربایجان حرکت می‌کند. این هواپیما ساعت ۰۱:۳۰ بامداد به وقت تهران در فرودگاه باکو به زمین می‌نشیند.

اظهارات ضدونقیض مقام‌های جمهوری اسلامی درباره پرواز شماره ۸۷۴ شرکت ترکیش‌ایرلاینز و همچنین دلایل به‌صدا درآمدن آژیر اخطار حمله هوایی در مناطقی از شهر تهران، ممکن است در راستای تلاش‌های آنان برای سرپوش گذاشتن بر روی اشتباهات و ضعف‌های ارگان‌های نظامی و امنیتی باشد. دقیقا مشخص نیست پرواز شرکت هواپیمایی ترکیش‌ایرلاینز که ادعا می‌شود به علت دید کم قادر به فرود در فرودگاه بین‌المللی خمینی در جنوب تهران نبوده، چرا و چگونه به‌سمت مناطقی حساس در شمال غربی شهر تهران هدایت شده است. همچنین مشخص نیست که آیا حمله سایبری یک نیروی نظامی خارجی مثلا ارتش دفاعی اسرائیل، در این واقعه دخیل بوده است یا خیر؛ اما بسیار بعید است که نفوذ آب باران در سیستم‌های الکترونیکی یک ارگان دولتی باعث بروز این اتفاق‌ها شده باشد.